XIV
Quen amores fala,
moito cala,
canta o merlo na ponte,
meu amigo.
Quen amores minte,
ben o sinte,
canta o merlo no río,
meu amigo.
Quen amores serve,
arde e ferve,
canta o merlo na ponte,
meu amigo.
Quen amores foxe,
brúa e roxe,
canta o merlo no río,
meu amigo.
Quen amores tivo,
certo estivo,
canta o merlo na ponte,
meu amigo.
Quen amores houbo,
ben o soubo,
canta o merlo no río,
meu amigo.
XV
Venta outro airiño no meu eirado
e nos plantíos da verde leira,
eu amigo hei,
non volo negarei.
Sopra outro vento na miña eira
e nas plantiñas do verde eixido,
eu amigo hei,
non volo negarei.
Venta no eido reverdecido,
sopran airiños no verde prado,
eu amigo hei,
non volo negarei.
XVI
Eu vou buscala,
e vou collela,
a fita dos cabelos
levouma meu amigo.
Ai que é vermella,
ai que é encarnada,
a fita dos cabelos
meu amigo colleuma.
I era encarnada,
i era vermella,
a fita dos cabelos
levouma meu amigo.
E vou por ela,
eu vou quitarlla,
a fita dos cabelos
meu amigo colleuma.
E vou tirarlla,
eu vou por ela,
a fita dos cabelos
roubouma meu amigo.
XVII
Baixan cabalos bravos beber á fonte,
vinde miñas amigas por xunta a ponte,
pasa meu amigo
e coa vista eu non o sigo.
Corren os poldros bravos pola ribeira,
imos miñas meniñas onda a abeleira,
pasa meu amigo
i o meu pensar vai consigo.
Vinde meniñas ghopas beira da fonte,
imos falar dos mozos de hoxe e de onte,
pasa meu amigo
e co mirar eu non o sigo.
Imos nenas bonitas baixo a abeleira,
vinde dicir de amores na randeeira,
pasa meu amigo
i o meu maxín vai consigo.
Imos dicir dos días de agora e de onte,
van os cabalos bravos choupar na fonte,
pasa meu amigo
i eu cos ollos non o sigo.
Imos contar das noites na randeeira,
van os poldros salvaxes pola ribeira,
pasa meu amigo
i o meu amor vai consigo.
XVIII
As aves todas do aire
viñeran voar
onda a beiramar
e meu amigo
non quería acordar.
Os peixes todos do mar
viñeran nadar
á ourela da ría
e meu amigo
espertar non quería.
As bestas todas da terra
viñeran andar
ribeira do mar
e meu amigo
non quería espertar.
Tódolos seres do mundo
viñeran estar
á beira da ría
e meu amigo
acordar non quería.
Tódolos bicos do mundo
viñéralle eu dar
beiriña do mar
e meu amigo
houbo alí espertar.
XIX
Vou mira-lo alto mar
e mais na praia nadar
con meu amigo.
Vou mira-las augas fondas
e mais nadar entre as ondas
con meu amigo.
Cedo vou nadar á praia
con retranca e mais sen saia
con meu amigo.
Entre as ondas vou nadar
amodiño e devagar
con meu amigo.
E sen saia nin retranca
hei nadar na praia branca
con meu amigo.
Amodiño polas ondas
vou nada-las augas fondas
con meu amigo.
Na praia branca hei nadar
e mais mira-lo alto mar
con meu amigo.
XX
Na mañanciña de calma morna
o mariñeiro vén na súa dorna,
devala a maré
i el meu amigo é.
Cando as gaivotas saen dos niños
trae bo peixe e á casa torna,
devala a maré
i el meu amigo é.
Pra os cons da ría corvos mariños
e mais gaivotas voan dos niños,
devala a maré
i el meu amigo é.
Coa mañanciña na calma morna
van pola ría corvos mariños,
devala a maré
i el meu amigo é.
Trae bo peixe e á casa torna
meu mariñeiro na súa dorna
e enche a maré
i el meu amigo é.
XXI
Chía o moucho no piñeiral
e a curuxa voa no val,
leda axúntome eu
con meu amigo.
Pasa a lúa sobre a montaña,
vai baixando no fío a araña,
leda quedara eu
con meu amigo.
Trila o merlo entre a silveira
e sube o sol contra a ribeira,
leda érgome eu
con meu amigo.
XXII
Díxenche que a ninguén lle importa
quen vén bater na miña porta,
meu amigo
inda cedo foi ao caxigo.
Dígoche que ninguén debate
quen vén á miña porta e bate,
meu amigo
inda antes veu ao poxigo.
Díxenche que a ninguén lle ten
quen bate á miña porta e vén,
meu amigo
inda hoxe comeu pantrigo.
Dígoche que ninguén bufiña
quen vén bater na porta miña,
meu amigo
inda agora lambeu no figo.
XXIII
O cervo na ría da auga escapaba
i eu, coitadiña, choraba a porfía,
meu amigo vai no mar
e non hai lume no lar.
O cervo na praia a auga fuxía
i eu, malpocada, doía e penaba,
meu amigo vai no mar
e non hai lume no lar.
Ai eu, coitadiña, que tanto choraba,
no lonxe o arroaz brincaba na ría,
meu amigo vai no mar
e non hai lume no lar.
Ai eu, malpocada, penaba e doía
no lonxe o arroaz na auga choutaba,
meu amigo vai no mar
e non hai lume no lar.
Ai eu, coitadiña, que tanto penaba,
ai eu, malpocada, choraba a porfía,
meu amigo vai no mar
e non hai fume no lar.
O cervo na praia a auga fuxía,
na ría o arroaz pra lonxe escapaba,
meu amigo vai no mar
e non hei lume no lar.
XXIV
Levantouse a fermosa,
ergueuse coa alborada
e foi lava-las coitas,
alá no río, ai meu amigo,
fun coa alborada.
Erguérase a ben feita,
levantouse coa alba
e foi lava-las penas,
alá no río, ai meu amigo,
fun coa alborada.
Levantouse a ben dada,
erguérase co abrente
e foi lava-las mágoas,
alá no río, ai meu amigo,
fun coa alborada.
E foi lava-las coitas
e a auga llas levaba,
marcháballe coas mágoas,
alá no río, ai meu amigo,
fun coa alborada.
E a auga llas levaba,
marcháballe coas penas
e xa nunca tornaban,
alá no río, ai meu amigo,
fun coa alborada.
XXV
A aguia sobre o cavanco
fixo un debuxo branco,
e meu amigo, ulo?
O raposo no trebello
puxo un sinal vermello,
e meu amigo, ulo?
O lobo, do meu tesouro
deixou un fío mouro,
ai meu amigo, ulo?
XXVI
Ten a ribeira baixa un cheiro acerbo
onde antes augas claras bebía o cervo,
o río vén doente,
ai meu amigo.
Corren nas abas verdes de xesta e toxo
frascas e reboutallos que meten noxo,
o monte está doente,
ai meu amigo.
Lixos e porcalladas enchen a praia
e o arroaz polas ondas bagoa e laia,
o mar está doente,
ai meu amigo.
Ti e mais eu, meu amigo, nus sobre a area,
somos outra merdiña que dá a marea,
o mundo vai doente,
ai meu amigo.
ēgm. 2012
⇒Cantigas de Henriq d’A Arousa (1)